ข้อแตกต่างระหว่างสองนิกาย

นิกายหีนยาน	นิกายมหายาน
๑. ถือเรื่องอริยสัจเป็นสำคัญ	๑. ถือเรื่องบารมีเป็นสำคัญ
๒. ถือคุณภาพของศาสนิกชนเป็นสำคัญ	๒. ถือปริมาณเป็นสำคัญก่อน แล้วจึงค่อยปรับปรุงคุณภาพ ในภายหลัง ดังนั้นจึงต้องลดหย่อนการปฏิบัติพระวินัยบางข้อ ลงเข้าหาบุคคลและ เพิ่มเทวดา และพิธีกรรมสังคีตกรรม เพื่อจูงใจคน ได้อธิบายพุทธมติ อย่างกว้างขวางเกินประมาณ เพื่อการเผยแพร่จนทำให้พระพุทธพจน์ ซึ่งเป็นสัจนิยมกลายเป็นปรัชญา และตรรกวิทยาไป
๓. มีพระพุทธเจ้าองค์เดียว คือ พระสมณโคดม หรือพระศากยมุนี	๓. มีพระพุทธเจ้าหลายองค์ องค์เดิมคือ อาทิพุทธ (กายสีน้ำเงิน) เมื่อท่านบำเพ็ญญาณ เมื่อท่านบำเพ็ญฌาณก็เกิดพระฌานิพุทธอีกมาก เป็นต้นว่า พระไวโรจนพุทธะ อักโขภัยพุทธะ รัตนสมภพพุทธะ ไภสัชชคุรุ โอฆสิทธิ และอมิตาภา เฉพาะองค์นี้มีที่มาในร่างคนเป็น (มานุษีพุทธะ) คือ พระศากยมุนี
๔. มีความพ้นจากิเลส ชาติภพ เป็นอัตดัตถจริยแล้วบำเพ็ญ ประโยชน์แก่ผู้อื่นเป็นโลกัตถจริยเป็นความมุ่งหมายสำคัญ	๔. มีความเป็นพระโพธิสัตว์ หรือพุทธภูมิ เพื่อบำเพ็ญโลกัตจริยา ได้เต็มที่ เป็นความมุ่งหมายของพระโพธิสัตว์ หลายองค์ เช่น พระอวโลกิเตศวร มัญชุลี วัชรปาณี กษิติครร๓ สมันตภัทร อริยเมตไตร เป็นต้น
๕. มีบารมี ๑๐ ประการ คือ ทาน ศีล เนกขัมมะ ปัญญา วิริยะ ขันติ สัจจะ อธิษฐาน เมตตา อุเบกขาอันให้ถงความ เป็นพระพุทธเจ้า	๕. มีบารมี ๖ ประการ คือ ทาน ศีล วินัย ขันติ ฌาน ปัญญาอันให้ถึง ความสำเร็จเป็นพระโพธิสัตว์ และเป็นปฏิปทาของพระโพธิสัตว์
๖. ถือพระไตรปิฎกเถรวาท คือพระธรรมวินัยยุติตาม ปฐมสังคายนาไม่มีพระวินัยใหม่เพิ่มเติม	๖. ถือพระธรรมวินัยเก่า และมีพระสูตรใหม่เพิ่มเติม เช่น สุขวดียูหสตร ลังกาวตาร ลัทธรรมปุณฑริกสูตร ปรัชญาปารมิตาสูตร เป็นต้น
๗. รักษาวินัยเดิมเอาไว้	๗. ปรับปรุงพระธรรมวินัยให้เข้ากับภาวะแวดล้อม
๘. ถือว่าพระอรหันต์เมื่อนิพพานแล้วไม่เกิดใหม่อีก	๘. ถือว่าพระอรหันต์เมื่อปรินิพพานแล้วย่อมกลับมาเกิดใหม่สำเร็จ เป็นพระพุทธเจ้าอีก
๙. ยอมรับแต่ธรรมกาย และนิรมานกายบางส่วน นอกนั้นไม่ยอม	๙. ถือว่าพระพุทธเจ้ามีกาย 3 คือ ธรรมกาย ได้แก่ กายธรรม สัมโภคกาย หรือกายจำลอง หรือกายอวตาาลของพระพุทธเจ้า แบบนารายอวตาร คือที่พระพุทธเจ้าเป็นกัสสปสัมพุทธะบ้าง เป็นพระศากยมุนีบ้าง เป็น พระกกุสันธะบ้าง เป็นต้น นั้นล้วนเป็นสัมโภคกายของ พระพุทธองค์เดิม (อาทิพุทธะ) ทั้งนั้น และนิรมานกาย คือ กายที่ต้องอยู่ในสภาพธรรมดา คือ ต้องแก่ เจ็บ และปรินิพพาน ซึ่งเป็นกายที่พระพุทธเจ้าสร้างขึ้น เพื่อให้คนเห็นความจริง ของชีวิต แต่สำหรับพระพุทธเจ้าองค์ที่แท้นั้น ไม่ต้องอยู่ในสภาพเช่นนี้ แบบเดียวกับปรมาตมันของพราหมณ์
การแต่งกายของพระสงฆ์นิกายเถรวาท	การแต่งกายของพระสงฆ์นิกายมหายาน